Met de dreigende veranderingen in de WWB lijkt het alsof iedereen die in de bijstand komt het aan zichzelf te wijten heeft. Niets is natuurlijk minder waar: de stijging in de bijstand wordt tegenwoordig geheel veroorzaakt door de stijgende werkloosheid.
We beginnen in 1965, wanneer de bijstand wordt geïntroduceerd als opvolger van de armenwet. In het begin is het nog echt een laatste vangnet.
De licht gekleurde rechthoeken geven kabinetsperioden aan. Het eerste piekje in de bijstand is tijdens het kabinet Den Uyl, tijdens de olie-crisis. In de daarop volgende kabinetsperioden van Van Agt gaat het snel, waarna het Lubbers nog enige tijd kost om de rem te vinden. Onder Kok zit alles mee. Paars weet het aantal terug te brengen naar 350.000. In het begin van Balkenende IV ziet alles er zonnig uit, totdat de crisis toeslaat. In Rutte I gaan we terug naar de top van Balkenende I-III. Met Rutte II stijgt het verder naar 402.000 in oktober 2013.
De directe correlatie met werkloosheid is overduidelijk. Het verhaal dat “vroeger” iedereen zo maar bijstand kon krijgen (wat wel wordt beweerd) is in ieder geval toch niet uit de grafiek af te lezen. Wel zien we dat er veel mensen in de bijstand konden blijven zonder werkzoekend te zijn. Naar huidige maatstaven is dat vreemd.
We zoomen verder in op de periode vanaf 1998.
Opmerkelijk is dat tijdens het begin van de crisis in 2008 vrijwel onmiddellijk zowel het aantal werklozen als bijstandstrekkers stijgt, terwijl dat na de internet-crash van 2001 met de bijstand nauwelijks gebeurt. Kennelijk was het vangnet van de WW toen nog veel beter dan 8 jaar later. Nu komen kennelijk veel meer mensen met een tijdelijk contract of zzp-ers direct in de bijstand.
Tenslotte nog een overzicht van de stijging van WW en bijstand door de crisis.
– 0 –
Plots were produced using the standard R plot routines in the base library.